Μέχρι πριν από μερικά χρόνια η επιστημονική κοινότητα δεν είχε ακόμη μελετήσει τον καθοριστικό ρόλο που παίζει το γαστρεντερικό σύστημα στην λειτουργία και την υγεία του οργανισμού. Σήμερα, όμως, επιβεβαιώνεται η δυναμική επιρροή που ασκεί στη υγεία συνολικά και ειδικότερα για στην υγεία και τον συντονισμό του ανοσοποιητικού συστήματος.

Στο γαστρεντερικό σύστημα υπάρχει ένα τεράστιο πλήθος – τρισεκατομμύρια μικρόβια – που αποτελούν αυτό που ονομάζουμε μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο συμβάλλει στην καταπολέμηση των βακτηρίων εισβολέων και άλλων παθογόνων μικροοργανισμών που αποτελούν βασικούς αιτιολογικούς παράγοντες διαφόρων σοβαρών λοιμώξεων και πολλών νόσων.

Οι ερευνητές, μάλιστα, τονίζουν και υπερθεματίζουν ότι το μικροβίωμα του εντέρου διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη διατήρηση της ανοσοποιητικής ομοιόστασης της γαστρεντερικής οδού. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η μικροβιακή ισορροπία του ανθρώπινου εντέρου είναι απόλυτα απαραίτητη για τη διατήρηση ενός απρόσκοπτα και αποτελεσματικά λειτουργικού ανοσοποιητικού συστήματος.

Το 85-90% από τα τρισεκατομμύρια αυτά τα “καλά” βακτήρια είναι προβιοτικά, ενισχύουν δηλαδή την καλή λειτουργία του οργανισμού, ενώ το 15% από αυτά μπορεί, κάτω από ορισμένες συνθήκες, να μεταλλαχθούν σε επικίνδυνα για την υγεία μας παθογόνα.

Οι δυσλειτουργίες του  γαστρεντερικού συστήματος, μπορούν να οδηγήσουν πολύ εύκολα σε σοβαρές οξείες ή χρόνιες παθήσεις. Για παράδειγμα το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου και η δυσανεξία στη γλουτένη συχνά έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων.

Το γαστρεντερικό σύστημα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος, διότι είναι η κύρια πύλη εισόδου σε ότι εισάγουμε στον οργανισμό μας, όπως για παράδειγμα οι τροφές, τα μικρόβια, οι ιοί και οι μύκητες. Έτσι, κατά κύριο λόγο συντονίζει την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού στις πρωτεΐνες, στα συστατικά των τροφών και βέβαια σε ιούς και παθογόνους μικροοργανισμούς.

Ένα υγιές μικροβίωμα ενισχύει σημαντικά και ουσιαστικά το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, επειδή το 70-80% του ανοσοποιητικού μας συστήματος εδράζεται στο έντερο και η σωστή μικροβιακή ισορροπία το διατηρεί λειτουργικό, υγιές και ετοιμοπόλεμο.

Όταν διαταραχθεί το μικροβίωμα του γαστρεντερικού συστήματος, η ανοσολογική απάντηση του οργανισμού δεν λειτουργεί σωστά και έτσι ιοί και παθογόνοι μικροοργανισμοί εισέρχονται στην αιματική κυκλοφορία και ενεργοποιούν μόνιμα το ανοσοποιητικό σύστημα για να τους αντιμετωπίσει.

Όμως, η συνεχής αυτή ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος οδηγεί στην εξασθένισή του με αποτέλεσμα να μην δύναται να αντιμετωπίσει τους ιούς, τα βακτήρια και τους παθογόνους μικροοργανισμούς όταν χρειάζεται.

Θεόδωρος Γιάνναρος

Μοριακός Βιολόγος – Γενετιστής

τ. Διοικητής Νοσοκομείου «ΕΛΠΙΣ»

Αντιπρόεδρος της Ελληνικής και Διεθνούς Εταιρείας Μοριακά Στοχευμένων Θεραπειών