Γενετική και Διατροφολογία

15 Σεπτεμβρίου 2021

Γενετική και Διατροφολογία

15 Σεπτεμβρίου 2021

Σήμερα στη σύγχρονη κοινωνία μόνο το 1% του πληθυσμού πεθαίνει από φυσικά αίτια (γηρατειά) ενώ το υπόλοιπο 99% πεθαίνει πρόωρα, κυρίως λόγω εκφυλιστικών παθήσεων. Ένα στα τρία άτομα πεθαίνει από τον «σιωπηλό φονιά» που είναι οι καρδιοπάθειες, ενώ σύμφωνα με το Αντικαρκινικό Ινστιτούτο της Αγγλίας McMillan, ένα στα τέσσερα άτομα κατά τη διάρκεια της ζωής του θα υποφέρει από κάποια μορφή καρκίνου και μέχρι το 2030 το ποσοστό αυτό θα ανέβει στο ένα στους δύο. Πάνω από το 80% των ατόμων τρίτης ηλικίας υποφέρουν από κάποια μορφή αρθρίτιδας, οστεοπόρωσης και διαβήτη.

Είναι αυτή η πανδημία των παθήσεων γενετικής προέλευσης και κληρονομικότητας  μόνο ή όχι;

Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι η γενετική προδιάθεση είναι μία κληρονομιά με την οποία όλοι γεννιόμαστε και δεν μπορούμε να την αλλάξουμε. Όμως δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζήσουμε με αυτή και τις συνέπειές της. Η γενετική προδιάθεση μπορεί να είναι θετική ή αρνητική και όπως έλεγε το αρχαίο ρητό «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Έτσι και στην προκειμένη περίπτωση η γενετική προδιάθεση του ατόμου να μην αρρωσταίνει εύκολα, ίσως το οδηγήσει σε εφησυχασμό, γεγονός που μπορεί να αποβεί μοιραίο για το ίδιο. Ενώ η προδιάθεση σε ορισμένες παθήσεις που τον κάνουν ευάλωτο, μπορεί να είναι μια κρυφή ευλογία. Ο λόγος είναι απλός. Το ανθρώπινο γονιδίωμα  εκφράζεται μέσω της διατροφής και του τρόπου ζωής. Σε έρευνα που έγινε στη Σουηδία με χιλιάδες ζευγάρια διδύμων έδειξαν ότι η διατροφή και το περιβάλλον συντελούσαν κατά πολύ μεγάλο ποσοστό (πάνω από 50% σε ορισμένες περιπτώσεις) στην εμφάνιση πολλών ειδών καρκίνου υπερκεράζοντας έτσι τη γενετική προδιάθεση.

Ένας σημαντικός μηχανισμός στην έκφραση του DNA είναι και η μεθυλίωση, η οποία είναι καταλυτική για το σωστό μεταβολισμό πολλών χημικών εκκρίσεων του οργανισμού και την αποφυγή συσσώρευσης τοξικών υποπαραγώγων, τα οποία πιθανόν να προάγουν το οξειδωτικό στρες, την πρόωρη γήρανση και να προετοιμάζουν το έδαφος για εκφυλιστικές παθήσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο μύθος της χοληστερίνης, ο οποίος διήρκησε για πολλές δεκαετίες μέχρι την καθοριστική του κατάλυση με την δικαίωση από την επιστημονική κοινότητα του Αμερικανού νεαρού γιατρού του Harvard Kilmer McCully, ο οποίος τη δεκαετία του 1960 είχε προτείνει τη θεωρία του παράγοντα ΄΄Ο΄΄ ως κύριο αίτιο των αθηροσκληρώσεων και των καρδιοπαθειών. Αυτός ο παράγοντας αναφέρεται ως ομοκυστεΐνη, η οποία είναι τοξικό υποπαράγωγο του μεταβολισμού του αμινοξέος μεθιονίνη. Υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα φαίνεται να είναι το κύριο αίτιο των καρδιοπαθειών αλλά και πολλών άλλων δυσλειτουργιών και οξειδωτικού στρες και όχι η χοληστερίνη.

Τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα από μόνα τους ποτέ δεν υπήρξαν σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρδιακών παθήσεων. Η ρύθμιση του παράγοντα ΄΄Ο΄΄ εξαρτάται από τον μηχανισμό της μεθυλίωσης και συγκεκριμένα θρεπτικά στοιχεία όπως φολικό οξύ, Β12 και Β6. Η συσσώρευση λιποπρωτεΐνης – α, η οποία οξειδώνεται και μπορεί να δημιουργήσει αθηρωματικές πλάκες στις αρτηρίες ρυθμίζεται από μεγάλες δόσεις του αμινοξέος λυσίνη και βιταμίνης C.

Το άτομο πρέπει να γνωρίζει ότι η θετική γενετική προδιάθεση που το καθιστά φαινομενικά άτρωτο σε παθήσεις μπορεί να το αποκοιμίσει όσον αφορά την σπουδαιότητα της διατροφής και του τρόπου ζωής στη διατήρηση της υγείας του και να το οδηγήσει σε επιλογές που θα του φθείρουν τον οργανισμό χρονικά με αποτέλεσμα την εμφάνιση σοβαρών παθήσεων. Ενώ η αρνητική γενετική προδιάθεση μπορεί να προειδοποιήσει το άτομο και να το οδηγήσει στις σωστές διατροφικές επιλογές με αποτέλεσμα να θωρακίσει τον οργανισμό και να αποφύγει την εμφάνιση παθογένεσης.

Γεώργιος Μηνούδης Dip ION, MSc BCMA
Σύμβουλος Ορθομοριακής Διατροφικής Ιατρικής
Βρετανική Βασιλική Εταιρεία Ιατρικής (R.S.M.)
Μέλος του Διεθνούς Συλλόγου Ορθομοριακής Ιατρικής (I.S.O.M.)